„ყველაზე რთულია პირველი 15 – 25 კილომეტრის გავლა, რაც არის ე.წ. უზრუნველყოფის ზოლი რუსული ტერმინოლოგიით და ნატოს ტერმინოლოგიით – უსაფრთხოების რაიონი,“ – გვიყვება გადამდგარი გენერალი, ვახტანგ კაპანაძე. სამხედრო ექსპერტი არ გამორიცხავს, თუ უკრაინელები წარმატებით გაივლიან რუსების მიერ დანაღმულ ველებს, შემდეგ ეშელონებს შორის კონტრშეტევის „ტემპი აჩქარდეს“.
ვახტანგ კაპანაძე არც იმას გამორიცხავს, რომ აგვისტოში რუსები ხარკოვის მიმართულებით გააქტიურდნენ, ძალების კონცენტრირება შეინიშნებაო, შენიშნავს გადამდგარი გენერალი. „იქ რუსებმა 100 ათასკაციანი დაჯგუფება შექმნეს…“ – გვითხრა ვახტანგ კაპანაძემ.
გადამდგარი გენერალი ნაკლებად ელის F 16-ების უკრაინისთვის მიწოდებამდე სერიოზულ შედეგს. „იმ დროისთვის, როცა უკრაინას ამ F 16-ებს მისცემენ, მნიშვნელოვანია რა მდგომარეობა იქნება ჩამოყალიბებული ფრონტის ხაზზე?“- კითხულობს ის.
„ბათუმელებმა“ ვახტანგ კაპანაძესთან ინტერვიუ ჩაწერა. ის სამხედრო მეცნიერებათა დოქტორია და საქართველოს გენერალური შტაბის უფროსი ორჯერ იყო. ვახტანგ კაპანაძე ანალიტიკური ორგანიზაცია „ჯეოქეისის“ მრჩეველია.
- ბატონო ვახტანგ, ბოლო მონაცემებით, დაახლოებით 8-9 კილომეტრით წაიწიეს წინ უკრაინელმა სამხედროებმა დონეცკის ოლქის ქალაქ ველიკა ნოვოსილკას სამხრეთით. თქვენთვის რას აჩვენებს კონტრშეტევის არსებული დინამიკა?
მხოლოდ ამ მიმართულებაზე აზოვის ზღვამდე არის 120-დან 150 კილომეტრი. რა თქმა უნდა, ყველა სანტიმეტრი არის მნიშვნელოვანი უკრაინისთვის, მაგრამ ეს ტემპი და სიღრმე ნამდვილად არ არის საკმარისი.
ყურადსაღებია ის ფაქტიც, რომ ყველაზე რთულია პირველი 15 – 25 კილომეტრის გავლა, რაც არის ე.წ. უზრუნველყოფის ზოლი რუსული ტერმინოლოგიით და ნატოს ტერმინოლოგიით – უსაფრთხოების რაიონი. ამ რაიონის გავლის შემდეგ იწყება ძირითადი თავდაცვის ზღუდეები. როცა გადალახავენ ძირითადი თავდაცვის ზღუდეებს, შემდეგ პირველ ეშელონსა და მეორე ეშელონს შორის მანძილი უკვე ნაკლებად არის დატვირთული საინჟინრო საშუალებებით. აქ უკვე ტემპი აჩქარდება.
- რამდენად გაჩნდა წინაპირობა, რომ უკრაინა არსებული კონტრშეტევით გავიდეს კონკრეტულ შედეგზე? თუ უშვებთ, რომ უკრაინა მოახერხებს რუსეთის გამოფიტვას და განმეორდება იგივე, რაც ხერსონში მოხდა?
მე არ მაქვს ჯერჯერობით ოპტიმისტური მოლოდინები – ძალიან უჭირთ უკრაინელებს წინსვლა, შესაბამისი საავიაციო მხარდაჭერის გარეშე. როგორც აქამდე ვამბობდი, ახლაც იმავეს გეტყვით, რომ უკრაინას შეიძლება ჰქონდეს მხოლოდ ასეთი, ლოკალური წარმატებები.
ზაფხული დასრულდება და მერე ისევ დაიწყება წვიმების სეზონი, „რასპუტიცა“, როდესაც გაჭირდება შეტევითი მოქმედებები. ჯერ პერიოდი აქვთ უკრაინელებს, რომ რაღაც წარმოაჩინონ.
როგორც უკვე გაიჟღერა, უკრაინელებს წლის ბოლოს მისცემენ F 16-ებს. გააჩნია, რამდენს მისცემენ, მისცემენ თუ არა საბოლოოდ და რამე ხომ არ შეიცვლება ისევ. მნიშვნელოვანია ასევე, იმ დროისთვის, როცა უკრაინას ამ F 16-ებს მისცემენ, რა მდგომარეობა იქნება ჩამოყალიბებული ფრონტის ხაზზე. ჩვენ სახეზე გვაქვს გაჭიანურებული, გრძელვადიანი ომი.
- F 16-ების გადაცემამდე აღარ მიგაჩნიათ შესაძლებლად უკრაინელებს ჰქონდეთ წარმატებული კონტრშეტევა?
არაფერს არ გამოვრიცხავ: ომში ყველაფერი შეიძლება მოხდეს, მაგრამ დღევანდელი სურათიდან ჩანს, რომ ვიდრე არ მიიღებს უკრაინა საკმარისი რაოდენობით საჰაერო მხარდაჭერას, ვიდრე არ მიიღებს საჰაერო უპირატესობას თუ ვერა, თანაფარდობას მაინც, მანამდე უკრაინელებს გაუჭირდებათ წინსვლა.
ნუ დაგვავიწყდება, რომ დონბასის ჩრდილოეთით რუსები უტევენ უკრაინელებს ისევ, რუსებმაც წაიწიეს წინ და უკრაინელებს გარკვეული რეზერვების გადასროლა იქაც უხდებათ. ეს არის კუპიანსკის და სერებრიანკის რაიონები. ძირითადად ხარკოვის რაიონშია რუსების მხრიდან წინ წაწევა. ამაში რუსებს ხელს უწყობს ძალების განლაგებაც, დაჯგუფება.
სხვათა შორის, უკრაინელების მონაცემებით იქ რუსებმა 100 ათასკაციანი დაჯგუფება შექმნეს. ეს ნიშნავს, რომ რუსებმა შესაძლოა დაიწყონ თავისი კონტრშეტევა ამ მიმართულებაზე დიდი ძალებით. აქ უკრაინელებს კასეტური აღჭურვილობა ნამდვილად დაეხმარება შეტევაში მყოფი რუსული დანაყოფების წინააღმდეგ. თავდაცვაში მყოფი დანაყოფების წინააღმდეგ კი, კასეტური აღჭურვილობა მაინცა და მაინც ეფექტური არ არის.
კასეტური აღჭურვილობა ეფექტიანი იარაღია ფართო ტერიტორიაზე განლაგებული ტექნიკის და ქვეითების წინააღმდეგ, როცა დიდი რაოდენობითაა მოწინააღმდეგე წარმოდგენილი… არ ვიცი, უკრაინელებმა რა გამოიყენეს უკვე: ალბათ გამოიყენეს კასეტური საარტილერიო ჭურვები და გამოიყენეს იმ მიმართულებაზე, სადაც რუსების კონცენტრირება შეინიშნება. ჩასანგრებული და ჩამალული მოწინააღმდეგის შემთხვევაში, ეს ნაკლებად ეფექტურია.
- „ეს საკმაოდ დიდი ძალაა,“ – ამბობს აშშ-ის საზღვაო ქვეითი ძალების გადამდგარი პოლკოვნიკი მარკ კაჩიანი უკრაინის შესახებ: „უკრაინას, სამხედრო ტერმინს თუ ვიხმართ, კულმინაციისთვის არ მიუღწევია. ის ჯერ კიდევ მიიწევს წინ და ჰყავს რამდენიმე ბრიგადა, რომელიც ბრძოლაში არ ჩაუბამს“, – ამბობს ის. თქვენი აზრით, რა სახის ძალა შექმნა ამ ეტაპზე დასავლეთის მხარდაჭერით უკრაინამ?
ცხადია, კულმინაციის წერტილი არის ის მომენტი, როდესაც მთელი ძალები უკვე გამოიყენე და შესაძლებლობა აღარ გაქვს. როგორც გაიჟღერა, ორივე მხარეს 160-160-ათასიანი დაჯგუფება ჰყავს დონბასში, პირადი შემადგენლობით თითქმის თანაბრად არიან.
ყურადსაღებია მომზადება ბელარუსშიც – შესაძლოა, რეიდები განახორციელონ უკრაინის ტერიტორიაზე, შესაძლოა ასევე ჩამოაყალიბონ დაჯგუფება. უფრო სავარაუდოა სარეიდო მოქმედებების დაწყება, თორემ ის ძალა ახლა არ აქვს ბელარუსს, რომ უკრაინაში შეიჭრას და კიევს დაემუქროს.
- თქვენთვის სარწმუნოა, რომ პროგოჟინი ბელარუსში წვრთნის სამხედროებს? სხვადასხვა ვერსია ვრცელდება.
ვფიქრობ, არის ბელარუსში და იქ დაწყებული აქვთ მომზადება, ვარჯიშები, „ვაგნერი“ ამზადებს ამ დანაყოფებს. თუმცა მე პრიგოჟინს ასე დიდ ყურადღებას აღარ დავუთმობდი. ის აღარაა გადამწყვეტი სამხედრო და პოლიტიკურ საკითხებში. პრიგოჟინმა ამოწურა თავისი შესაძლებლობები.
- უკრაინელები რამდენად და როგორ ახერხებენ ჯარისკაცების მომზადებას?
დასავლეთის ბევრი ქვეყანაა ჩართული მომზადებაში, პოლონელები აქტიურად ამზადებენ, ჩეხები, ბალტიისპირეთშიც ემზადებიან. დაახლოებით 300-ათასიანი დაჯგუფება ჰყავდა უკრაინელებს, ახლა რა მდგომარეობა აქვთ, არ ვიცი.
- რა მოხდა ყირიმის ხიდზე? მედიაში გავრცელებული ინფორმაციით, ხიდს 17 ივლისს დრონებით დაესხნენ თავს.
ეს ხიდი პრიორიტეტულია უკრაინელების სამიზნეების ნუსხაში. როგორც კი, ამის შესაძლებლობა მიეცემათ, მაშინვე დაარტყამენ, თუმცა მიზანი არის უფრო ფსიქოლოგიური და პოლიტიკური ზემოქმედება. ამას სამხედრო მნიშვნელობა ნაკლებად აქვს, რადგან სამხედრო ტვირთი ძირითადად სახმელეთო დერეფნების გამოყენებით შეაქვთ. ყირიმის ხიდზე თუ მოხდა დარტყმა, მაგრამ რუსეთმა შეინარჩუნა სახმელეთო კორიდორი, სამხედრო-ლოჯისტიკის თვალსაზრისით რუსეთისთვის არაფერი შეიცვლება. რა თქმა უნდა, ეს იქნება დისკომფორტი, მაგრამ სამხედრო თვალსაზრისით არ იქმნება პრობლემა.
თუმცა აზოვის ზღვაზე თუ გავლენ უკრაინელები, იქიდან ყველაფრით მიწვდებიან ყირიმის ხიდს. ჯერჯერობით უკრაინელებს წვდომა აქვთ ამ ხიდზე დრონებით.
- „ბახმუტის დასაბრუნებლად შექმნილია ყველა პირობა, მაგრამ ათჯერ ნაკლები დანაკარგებით, ვიდრე დამპყრობლებს სჭირდებოდათ ქალაქის ასაღებად“ – განაცხადა BBC-ის უკრაინულ რედაქციასთან ინტერვიუში უკრაინის შეიარაღებული ძალების სახმელეთო ჯარების სარდალმა, გენერალ-პოლკოვნიკმა ალექსანდრე სირსკიმ.
უკრაინელებს აქვთ წარმატება სამხრეთ-აღმოსავლეთის მიმართულებით, თუმცა ქალაქში არ შესულან. სოლედარის მიმართულებით, ჩრდილოეთით – აქ შეიძლება უკრაინელებმა გადაჭრან ბახმუტისკენ მიმავალი გზატკეცილი, რომლითაც ძირითადად მარაგდება ბახმუტი რუსების მხრიდან. უკრაინელები პატარ-პატარა ჯგუფებით ახორციელებენ ამ შეტევებს, ხშირად ჯავშანტექნიკის გარეშე და გარკვეული წინსვლა მათ გააჩნიათ.
თუ უკრაინელებმა ბახმუტი ალყაში მოაქციეს და რეალური ალყის საფრთხე შეიქმნა, არა მგონია, რუსებმა თავი მოიკლან ნანგრევების დაცვით, რაც ბახმუტში გადარჩა. ბახმუტს ჰქონდა პოლიტიკური და ფსიქოლოგიური დატვირთვა, სამხედრო დატვირთვა ბახმუტს არც მანამდე ჰქონდა და არც ახლა აქვს.
- მარცვლეულის შეთანხმებაზე რა ხდება? მედიის ინფორმაციით, რუსებმა უკრაინის პორტებში ისევ ჩაყარეს ბომბები.
პორტების გარდა ნიკოლაევში დაიწვა საწვავის საცავიც… თუ თურქეთი აიღებს თავის თავზე, არა მგონია, რუსებმა გაბედონ რამე ამ მიმართულებით. თურქეთს აქვს ამის შესაძლებლობა, რომ დაიცვას ეს გემები, თუმცა ამ ეტაპზე საბოლოო გადაწყვეტილება არ არის მიღებული.
- ამ ეტაპზე თითქმის არავინ ელის სწრაფ შედეგს კონტრშეტევის გზით. თქვენ უკვე გვითხარით, რომ არ ელით არსებული კონტრშეტევით რუსეთის გამოფიტვას. საითკენ მიდის პროცესი და რამდენად შეიძლება ჩიხში შევიდეს ეს ომი?
მიჭირს ამ შეკითხვაზე პასუხის გაცემა. უკრაინას დარჩენილი აქვს 2 თვე: აგვისტო და სექტემბერი. თუ ამ პერიოდში ვერ გამოკვეთა რაიმე წარმატება, უნდა ჩავთვალოთ, რომ ჩიხშია შესულია ეს ვითარება.
- თუ არ ექნება უკრაინას კონკრეტული შედეგი შემოდგომის წვიმების დაწყებამდე, მაგრამ შეინარჩუნებს კონტრშეტევის არსებულ დინამიკას და მიიღებს დაპირებულ აღჭურვილობას დასავლეთიდან, ამ შემთხვევაში რა ხდება?
მანამდე უკრაინამ რაღაც უნდა მოამზადოს ზამთრის კამპანიისთვის. დღევანდელ მოცემულობაში კი, დონბასის რუკას რომ დახედოთ, კარგად ჩანს: რა არის დასაბრუნებელი და რამდენია გასათავისუფლებელი. ამ ტემპით, რაც ახლა აქვს უკრაინას, ძალიან გაუჭირდება პლაცდარმის შექმნა.
ამას ხვდება უკრაინა და ამიტომაც შეცვალა ტაქტიკა: გარკვეულ მიმართულებებზე მცირე ძალებით ემზადება უფრო ხანგრძლივი დაპირისპირებისთვის. ეს შეიძლება იყოს ზამთრის კამპანიისთვის მომზადება. თუ ზამთრის კამპანია იქნება წარმატებული, შემდეგ შეიძლება უკვე ფიქრი გაზაფხულის კამპანიაზე, მაგრამ ჯერჯერობით ამ ტემპით, რაც ახლა აქვს უკრაინას, დიდი წარმატება არ ჩანს.
- უკრაინა გამორიცხავს მოლაპარაკებას და არ აწყობს ჩიხში შესვლა.
ვნახოთ, რა იქნება: ყველაფერი დამოკიდებულია ბრძოლის ველზე, ამის შემდეგ იქნება ყველაფერი დანარჩენი. საომარი მოქმედებები შედის ჩიხში. ამას აჩვენებს შემცირებული ტემპი და შეტევები. შესაძლოა, უკრაინა ელოდება ამ თვითმფრინავების მიღებას, მანამდე კი ძალების დაზოგვას იწყებს, თუმცა, ამასობაში, არ არის გამორიცხული, აგვისტოში ახალი კონტრშეტევა დაიწყონ რუსებმა ხარკოვის მიმართულებაზე.
უკრაინა ემზადება ამ ვითარებისთვისაც.
მას შემდეგ, რაც მიიღებს თვითმფრინავებს უკრაინა, შესაძლოა, მან სხვა ტიპის საბრძოლო მოქმედებები დაიწყოს. ამ ეტაპზე კი, ინტენსივობა შემცირებულია.
- რა შეიძლება აღმოჩნდეს გარდამტეხი ამ ომის ლოგიკიდან გამომდინარე?
გარდამტეხი შესაძლოა იყოს კონკრეტული მოვლენა, როგორც პოლიტიკური, ისე სამხედრო თვალსაზრისით. შესაძლოა, ეს იყო F 16-ები, ან იყოს სხვა ტიპის იარაღი. პოლიტიკურად შესაძლებელია ეს იყოს ცეცხლის შეწყვეტის ხელშეკრულება, ან სხვა.
წყარო: batumelebi.netgazeti.ge
